dimarts, d’octubre 31, 2006

Lo Senhal - per Emilia

Lo senhal


Divendres passat, ai assistit a un collòqui sus la situacion de las lengas regionalas en França e ai vist un film compausat de testimoniatges de personas vièlhas que parlavan de la situacion de l’occitan a l’escòla.

Coma o sabètz segurament, los enfants an pas totjorn agut l’astre de parlar e
d’estudiar l’occitan a l’escòla. Abans, dins nòstra region e mai dins Occitània tota, òm parlava « patoes », coma o disián, dins las familhas, doncas podèm comprene que la primièra lenga dels enfants a aquesta epòca èra l’occitan. Mas quand aqueles enfants son anats a l’escòla, èra per aprene lo francés. Aquel aprentissatge del francés èra exclusiu, los enfants devián pas parlar « patoes » dins la classa, èra vertadièrament interdich. Mas aquela interdiccion èra mai o mens dura e stricta segon los institutors. E de còps, dins qualquas escòlas, existissiá un procedit per empachar los enfants de parlar patoés : lo senhal. Lo principi d’aquel procedit èra fòrça aisit : lo senhal èra de còps un tròç de fusta, o de còps una pichòta pèira, que l’institutor donava a un escolan lo matin. Aquel escolan deviá se desbarassar d’aquel senhal abans lo ser. Doncas deviá menar un enquista dins la cor de recreacion o dins los corredors per trapar un autre dròlle qu’èra en trin de parlar patoes. Tre qu’aviá prononciat un mot en patoes, l’escolan li donava lo senhal e èra a el de lo faire passar.
Arribat al ser, l’institutor demandava qual aviá lo senhal e lo que l’aviá èra punit. La magèr part del temps, èran de linhas de far o de vèrbs de conjugar. Mas qualques còps,los escolans devián far lo torn de la cor de recreacion en corrent.
Podèm finalment dire qu’aquel procedit a fòrça marcat los esperits d’aqueles enfants perque en fach, òm lor demandava d’abandonar lor lenga familhala per
aprene lo francés. Foguèt fòrça traumatisant per eles e tanben desvalorisant
per l’occitan. Los enfants avián l’impression que parlar l’occitan èra mal çò
qu’a favorisat un pauc l’oblit d’aquela lenga dins la region.

1 comentari:

Anònim ha dit...

Ce qui véritablement pernicieux dans cette instauration du "Senhal" c'est l'institutionalisation de la dénonciation!
Et c'est là que nous constatons que les peuples d'Oc ne se sont jamais remis de la "déculotéé cathare". Aucun peuple libre ne peut se laisser aller à renier sa propre identité!
La liuretat es quicòm que se gasanha per un viais de viure de cada jorn.